Çocuklarda Obezite
Anahtar Kelimeler:
Çocuklarda obezite, Politika, Kalkınma Planları, BakanlıkÖzet
Amaç: Bu çalışma, Türkiye'de çocukluk çağı obezitesine yönelik alınan önlemler, uygulanan politikalar ve yapılan düzenlemeleri incelemeyi amaçlamaktadır. Çocukluk çağı obezitesi, vücutta anormal düzeyde yağ birikimiyle ilişkili bir sağlık sorunu olup, artan teknolojik kullanım ve hareketsiz yaşam tarzı bu sorunu daha da ciddi hale getirmektedir.
Yöntem: Çalışmada, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Tarım Bakanlığı tarafından yürütülen çocukluk çağı obezitesine yönelik politikalar ve uygulamalar literatür taraması yapılarak incelenmiştir. Ayrıca, ulusal düzeyde yürütülen bilinçlendirme kampanyaları, okul kantinlerindeki düzenlemeler ve sağlıklı yaşamı teşvik eden girişimlerin etkileri değerlendirilmiştir. Veri toplama sürecinde ilgili kamu kurumlarının raporları, yasal düzenlemeler ve politika belgeleri kullanılmıştır.
Bulgular: Türkiye'de çocukluk çağı obezitesiyle mücadele kapsamında sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite teşviki ve farkındalık artırıcı çalışmalar yapılmaktadır. Okul kantinlerinde sağlıklı ürünlerin sunulması, tuz tüketiminin azaltılması, sağlıksız gıdalara yönelik vergilerin artırılması ve kitle iletişim araçlarıyla toplumu bilinçlendirme kampanyaları uygulanmaktadır. Ayrıca, Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Daire Başkanlığı tarafından çocuklara yönelik materyaller ve rehberler sunulmaktadır. Okullarda diyetisyen atanması, sağlıklı beslenme seminerleri düzenlenmesi ve ebeveynlerin bu sürece dahil edilmesi gibi öneriler de değerlendirilmektedir.
Sonuç: Obezite ile mücadelede sağlıklı beslenme alışkanlıklarının küçük yaşlardan itibaren kazandırılması kritik öneme sahiptir. Çocukların ve ailelerin bilinçlendirilmesi, eğitim programlarının sürekliliği ve kantin/yemekhane denetimlerinin artırılması bu süreci destekleyecektir. Gelecek nesillerde obezite oranlarının azaltılması ve yaşam kalitesinin artırılması için çocuklara yönelik eğlenceli ve sürdürülebilir uygulamaların teşvik edilmesi önem taşımaktadır.
Referanslar
Akbulut, G. (2018). Tıbbi beslenme tedavisinde güncel uygulamalar. Ankara Nobel Tıp Kitabevleri.
Ankara Üniversitesi, (2023). Açık ders malzemeleri besin ve beslenme politikaları. Erişim adresi: https://acikders.ankara.edu.tr/ mod/resource/view.php?id=36664 Erişim tarihi: 10.10.2024
Balcı, H. & Küçükkendirci, H. (2019). Obezite ve obezite cerrahisinde beslenme. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 12(2), 45-50. https://orcid.org/0000-0002-3617-3670
Baysal, H. Y., & Hacialioglu, N. (2017). The effect of transtheoretical model-based education and follow-up on providing overweight women with exercise behavior. International Journal of Caring Sciences, 10(1), 225.
Çankaya, C. M. (2019). Obezite cerrahi geçiren bireylerde yağ dokusu kaybı ile demir ve D vitamini düzeyi arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Biruni Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Güngör, Ş. (2019a). Bariatrik cerrahide beslenme yönetimi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 47(3), 76-84. https://doi.org/10.33076/2020.BDD.1225
Güngör, Ş. (2019b). Obezitenin tedavisinde geçmiş ve güncel bariatrik cerrahi uygulamaları. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(2), 697-705. https://doi.org/10.18586/msufbd.604568
Güven, B. (2019). Bariatrik cerrahi komplikasyonları ve hemşirelik bakımı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 16(2), 139-143.
Neşeli Özoğlu, İ. (2021). Obezite, 21’inci yüzyılın en önemli sağlık sorunudur. Yeşilay. Erişim adresi: https://l24.im/Mhk9T Erişim tarihi: 30.10.2024
Our World in Data, (2024). Deaths from obesity, by age, 1990 to 2021. Retrieved from: https://ourworldindata.org/grapher/deaths-from-obesity-by-age?country=OWID_WRL~TUR Retrieved date: 28.10.2024
Pyle, S., & Poston, C. (2006). Fighting an epidemic: the role of schools in reducing childhood obesity. Psychology in the Schools, 43(3), 361 376. https://doi.org/10.1002/pits.20146
Rakıcı, C. & Yılmaz, T. Z. (2021). Obezite ile mücadelede ilave şekerli içeceklerin vergilendirilmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 25-45.
Sabuncu, T., Bayram, F., Sönmez, A., Güldiken, S., Şahin, İ., Yılmaz, M., … & Eren, M. A. (2019). Bariyatrik cerrahi kılavuzu. Ankara: Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Yayınları.
Schollenberger, A. E., Karschin, J., Meile, T., Küper, M. A., Königsrainer, A. & Bischoff, S. C. (2016). Impact of protein supplementation after bariatric surgery: A randomized controlled double-blind pilot study. Nutrition, 32(2), 186-192. https://doi.org/10.1016/j.nut.2015.08.005
T.C. Cumhurbaşkanlığı, (2024). Kalkınma planları. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/ Retrieved date: 13.10.2024
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2015). Türkiye kalp ve damar hastalıklarını önleme ve kontrol programı. Erişim adresi: https://tkd.org.tr/TKDData/Uploads/files/Turkiye-kalp-ve-damar-hastaliklari-onleme-ve-kontrol-programi.pdf Erişim tarihi: 15.10.2024
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2017). Obezitenin nedenleri. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/obezite Erişim tarihi: 30.10.2024
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2019). Türkiye sağlıklı beslenme ve hareketli hayat programı yetişkin ve çocukluk çağı obezitesinin önlenmesi ve fiziksel aktivite eylem planı 2019–2023. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-ve-hareketli-hayat-db/Dokumanlar/Programlar/Eylem_Plani_.pdf Erişim tarihi: 27.10.2024
T.C. Sağlık Bakanlığı, (2023). Anne sütünün teşviki ve bebek dostu sağlık kuruluşları programı. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenme-programlari/anne-sutunun-tesviki-bebek-dostu-skp.html Erişim tarihi: 20.10.2024
Tabesh, M. R., Maleklou, F., Ejtehadi, F. & Alizadeh, Z. (2019). Nutrition, physical activity, and prescription of supplements in pre-and post-bariatric surgery patients: A practical guideline. Obesity surgery, 29, 3385-3400. https://doi.org/10.1007/s11695-019-04112-y
TUİK, (2023). Türkiye sağlık araştırması. Erişim adresi: https://l24.im/yvpg62 Erişim tarihi: 30.10.2023
UNICEF, (1990). Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. Erişim adresi: https://l24.im/lRhm6QS Erişim tarihi: 09.10.2024
Wiechert, M., & Holzapfel, C. (2021). Nutrition concepts for the treatment of obesity in adults. In I. Bergheim (Edt.), Clinical nutrition: Recent advances and remaining challenges (pp. 1-16). https://doi.org/10.3390/books978-3-0365-4840-1
Woods, C., Mutrie, N., and Scontt, M. (2002). Physical activity ıntervention: a transtheoretical model-based ıntervention designed to help sedantery young adults become active. Health Education Research, 17(4), 451-460. https://doi.org/10.1093/her/17.4.451
Yardım, N. (2013). Okul sağlığı çalışmaları ve okul sütü programı. Erişim adresi: https://l24.im/aU6PkD Erişim tarihi: 20.10.2024
Yılmazbaş, P. ve Gökçay, G. (2018). Çocukluk çağı obezitesi ve önlenmesi. Journal of Child, 18(3), 103-112. https://doi.org/10.5222/j.child.2018.59389
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Zehra Betül ŞENTÜRK
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
