Ahilik Based Health Management Model
Keywords:
Health management, Ahilik, model development, theoryAbstract
Purpose: There is a need for a health management model that incorporates the concepts of ethics, quality, science, and justice. This research aims to highlight the reflections of Ahi culture on health management and to outline the framework of the Ahi-Based Health Management Model.
Methods: The research was designed to develop a model based on theoretical literature. The concepts of "Ahilik" and "Health Management" were examined separately. Data for the study were obtained from the Higher Education Council Thesis Center and Harzing’s Publish or Perish program databases. MS Excel and MAXQDA 2022 were used to conduct the analysis.
Results: The model consists of five dimensions: ethics and values, solidarity and social responsibility, education and merit, quality and service, and leadership and management. Its main feature is that it addresses management processes not only from a technical perspective but also through ethical, social, and human values.
Conclusions: The Ahi-Based Health Management Model addresses a significant gap in the health management literature by integrating ethics, solidarity, merit, quality, and servant leadership into a holistic framework inspired by traditional Ahi culture. By emphasizing values such as justice, trust, social equity, and continuous professional development—essential for tackling contemporary challenges in health systems—the model is expected to offer practical guidance for both health managers and policymakers.
References
Abay Çelik, Z. E. (2023). Mesleklerin ve değerlerin eğitim ve öğretiminde yüz yüze iletişimin önemi ahilik teşkilatında usta çırak iletişimi modeli. Erciyes İletişim Dergisi, 10(2), 1001-1017. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1274197.
Aktaş, G., & Hayal, S (2025). Denizli Kaleiçi esnafının gözünden geçmişten günümüze ahilik. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute, 68, 199-218.https://doi.org/10.30794/pausbed.1560871.
Arslan, E., & Vatan, F. (2020). Servis sorumlu hemşirelerinin dönüşümcü liderlik uygulamalarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 13(2), 100-107. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfed/issue/53759/572900.
Ateş, Y., & Durmuş, M., (2024). Modern dönemde iktisadi ve sosyal yönleriyle ahilik geleneği: Mudurnu üzerine bir inceleme. İş Ahlakı Dergisi. 17(2), 23-58. https://doi.org/10.12711/tjbe/m4240.
Avcı, E. (2022). Sağlık hizmetlerinde kalite ve etik ilişkisi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 20(1), 57-70. https://dergipark.org.tr/tr/pub/spkd/issue/73405/1138163.
Aydemir, H., Köstekçi, M., & Ergün, F. (2025). Kadınlarda ahilik bilgi durumu ve anne-çocuk denkleminde ahilik yansımaları. Kent Akademisi, 18(3), 1308-1322. https://doi.org/10.35674/kent.1496497.
Bayram, M. (2018). Ahi Evren Hace Nasirü’d-din Mahmud ve Ahi teşkilatının kuruluşu (2. Baskı). Çizgi Kitabevi.
Budak, F. (2017). Klinik liderlik ölçeğinin Türkçe geçerlik güvenilirlik çalışması: Kamu hastaneleri örneği. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2, 85-91.http://journal.acibadem.edu.tr/en/pub/issue/61316/914480.
Cora, İ. (2023). Osmanlı esnaf ve sanatkâr kuruluşu ahilik örgütünde eğitim. In: Gülbahar, Y. (ed.), Örgütsel Davranış: Güncel Konular II. Özgür Yayınları. https://doi.org/10.58830/ozgur.pub302.c1400.
Çandır, M., & Aydın, Y. (2020). Ahilik teşkilatının Türk kültürünün aktarımındaki rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. Aralık 2021, 769-785. https://doi.org/10.21054/deuifd.1051892.
Çevik Özdemir, H. N., Çakır, R., & Küçükali, R. (2019). Sağlık yöneticilerinin liderlik özellikleri. OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 2893-2907. https://doi.org/10.26466/opus.555047.
Dağlar, H. (2023). Ahilik üzerine yapılan bilimsel çalışmaların bibliyometrik analizi. International Social Sciences Studies Journal, 9(116), 8851-8859. https://doi.org/10.29228/sssj.72582.
Dirik, H. F., & İntepeler, Ş. S. (2019). Geçmişten günümüze otantik liderlik ve sağlık alanına yansımaları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(6), 164-170. https://doi.org/10.5222/SHYD.2019.97752.
Erkan, N., & Özdinç, A. (2024). 17. ve 18. asır sicil ve vakıf kayıtlarına göre İstanbul’da sağlıkta yardımlaşma: Tarihi ipuçları ve modern yansımaları. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 29(3), 353-358. https://doi.org/10.21673/anadoluklin.1499030.
Eroğlu, İ., & Bektaş, Ç. (2022). İktisadi, sosyal ve eğitim perspektifinden ahilik kurumuna güncel bir bakış. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 14(2), 158-175. https://doi.org/10.55827/ebd.1092461.
Gül, Ö. (2020). Kurumsal Sorumluluk Farkındalığı ve Ahilik Kurumu. Journal of Awareness, 5(2), 169-178. https://doi.org/10.26809/joa.5.014.
Gün, M. F. (2021). Osmanlı İmparatorluğunda sunulan sağlık hizmetlerinde vakıfların rolü. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 7(3), 574-584. https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaysad/issue/67428/1050188.
Harzing, A. W. (2023). Using the publish or perish software. Published by Tarma Software Research Ltd, London.
Karatop, B., & Kubat, C. (2018). Ahiliğin Türk kalite yönetim sistemine etkisi. Akademik İncelemeler Dergisi, 13(1), 351-368. https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.298871.
Kavak, D. G. (2018). Türkiye sağlık hizmetleri kalite ve akreditasyon enstitüsü (TÜSKA) sağlıkta akreditasyon standartları. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 1(1), 14-20. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jhqa/issue/36846/415436.
Kılıç, G. (2025). Kırşehir’de geleneksel değerlerin buluşması: ahilik haftası. Türk Folklor Araştırmaları, 370, 337-353. https://doi.org/10.61620/tfa.49.
Marşap, G. (2023). Evrensel etik değerler ışığında Anadolu’da ahilik anlayışı ve stratejik liderlik yaklaşımı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 12(3), 1948-1964. https://doi.org/10.15869/itobiad.1258910.
Öztürk Karataş, H., & Emiroğlu, A. (2025). Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinden erken cumhuriyet dönemine kavramlarının dönüşümü: koruma, şifa, hasta-hastalık. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 24-51. https://doi.org/10.38122/ased.1649633.
Sarıhan, M., & Yarar, O. (2021). Sağlık sektöründe yönetsel etik kaygılar. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (27), 267-282. https://doi.org/10.31590/ejosat.826022.
Serdaroğlu, Ü. S. (2025). Osmanlı Devleti’nde kamu yararının kurumsallaşması: Süleymaniye Vakfiyesi üzerinden bir kurum tarihi incelemesi. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (88), 205-239. https://doi.org/10.26650/jspc.2025.88.1679795.
Tabakoğlu, A. (2021). İslâm iktisadına giriş. ISBN:978-975-995-426-0. 6. Baskı. Dergâh Yayınları. https://www.dergah.com.tr/kitaplar/islam-iktisadina-giris.
Tunçer A., S., (2022). Kamu yönetimi geleneği açısından Osmanlı’da Ahilik Kurumu (Devlet Ana Eseri’nin Ahilik değinileri üzerinden bir değerlendirme). Politik Ekonomik Kuram, 6(2), 351-370. https://doi.org/10.30586/pek.1103259.
Ünal, A.K., & Aydoğan, E. (2018). Kamu hastanelerindeki sağlık yöneticilerinin yetkinlikleri. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 520-545. https://isarder.org/index.php/isarder/article/view/640.
Ünsür, A. (2020). Ahilik sistemi değerleri yönetim ve eğitimi. Değerler Eğitimi Dergisi,18(39), 297-337. https://doi.org/10.34234/ded.667411.
Yıldırım, S. (2025). Türk toplumsal ve siyasal hayatına etkileri bakımından fütüvvet ve ahilik teşkilatı. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 17(32), 271-293. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1645778
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Ayşegül TURAN
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
