Frigya Termal Turizm Gelişim Bölgesi Termal Sağlık Turizmi Sektörünün Rekabetçilik Analizi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14617721Anahtar Kelimeler:
Termal turizm, sağlık turizmi, rekabet, rekabetçilik, Frigya.Özet
Amaç: Bu araştırmada Frigya Termal Turizm Bölgesi olarak tanımlanan Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak, Eskişehir ve Ankara illerinin Porter’ın elmas modeli temel alınarak rekabet güçlerini etkileyen faktörlerle ilgili durum analizinin yapılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Bu amaç doğrultusunda nicel araştırma yöntemlerinden anket uygulaması kullanılmıştır. Online olarak uygulanan anketler ile 420 anket formuna ulaşılmıştır. Veriler SPSS 25 ve AMOS 26 programları ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Rekabetçiliği etkileyen dört faktör ve bir ana unsur ile beş boyut tanımlanmıştır. Bunlar, firma stratejisi ve yapısı, devletin rolü ve etkisi, faktör koşulları, talep koşulları ile ilgili ve destekleyici endüstriler olarak sıralanmaktadır. Demografik özelliklere göre rekabet faktörleri arasında değişkenlere göre farklılık olup olmadığına bakılmıştır. Eğitim durumuna göre ve ikamet durumuna göre rekabet faktörleri algılarında tüm boyutlarda olmasa da anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Katılımcılardan bölge illerini termal turizm potansiyellerine göre sıralamaları istenmiştir. Bu konuda ve tüm boyutlarda en iyi durumda algılanan, en yüksek puanları Afyonkarahisar olmuştur.
Sonuç: Frigya termal turizm gelişim bölgesinde rekabetçilik düzeyi en yüksek iller sırasıyla; Afyonkarahisar, Ankara, Kütahya, Uşak ve Eskişehir şeklindedir.
Referanslar
Avcıkurt, C., & Çeken, H. (1999). Dünya’da ve Türkiye’de sağlık turizmi ve geliştirilmesi. Standart Dergisi, 38(451), Ankara.
Aydın, O. (2012). Türkiye’de alternatif bir turizm; Sağlık turizmi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 14(23), 91-96,
Aygen, M. S. (1979). Afyonkarahisar Kaplıcaları ve Maden Suları.Türkeli Yayınları: 2, Afyonkarahisar.
Bahar O., (2004). Türkiye’de turizm sektörünün rekabet gücü analizi üzerine bir alan araştırması: Muğla örneği (Doktora tezi). Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
Barca, M., Döven, M. S., & Taşkın, K., (2006), Uluslararası pazarlarda Türk gıda sektörünün rekabet gücü ve ihracatta aranan kriterler/karşılaşılan engeller, İ.T.O, projesi, İstanbul.
Baysal, D., & Çimen, H., (2016). Sağlık turizminde yeni bir yaklaşım: Wellness. Uluslararası Yönetim, Ekonomi ve Politika Kongresi Bildiriler Kitabı, 1, 26-27 Kasım 2016/İstanbul.
Binboğa, G. (2021). Türkiye sürdürülebilirlik haritası bağlamında işletmelerin rekabet gücünün incelenmesi: Çok kriterli karar verme teknikleriyle bir analiz (Doktora Tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
Bulu, M., Eraslan, İ. H. & Kaya, H. (2006). Türk elektronik sektörünün rekabetçilik analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:5, Sayı:9 Bahar 2006/1, 49-66.
Çekirge, N. (1991). Kaplıca mimarlığı ve kaplıcalarımız. Anatolia, Yıl: 2, Sayı: 17-18, 40-44.
Çelik, S. (2001). Termal turizm işletmelerinin yapısı, işleyişi ve müşterilerin rekreasyon talebi (Yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
Çelik, S. (2009). Afyonkarahisar’da uluslararası termal turizm destinasyonu oluşturma potansiyelinin analizi (Doktora tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Çıkın, A., Çeken, H. & Uçar, M. (2009). Turizmin tarım sektörüne etkisi. Agro-Turizm ve Ekonomik Sonuçları, Tarım Ekonomisi Dergisi, 15(1), 1-8.
Çoruh, S., (1969). Genel turizm bilgisi. Ankara: Güven Matbaası.
Dinçer, G., (2015). Termal konaklama işletmelerinin beş güç modeli ile rekabetçilik analizi ve rekabet stratejilerinin değerlendirilmesi bir alan çalışması (Yüksek lisans tezi). Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
Ebert, R., Griffin, R., Strake, F., & Dracopoulus, G. (2011). Business essentials. USA: Pearson Press.
Erdoğan, Y., Bayram, S., & Deniz, L. (2007). Web tabanlı öğretim tutum ölçeği: Açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-14.
Ergüven, M. (2015). Wellness turizmi. Ankara: Detay Yayıncılık.
Erkan, C. (1993). Küreselleşme ve Avrupa topluluğu karşısında Türkiye’nin rekabet yeteneği. İzmir: Takav Matbaacılık.
Fırat, A. (2004). Rekabet sürecinde dış kaynak kullanımı (Outsourcing) yoluyla dağıtım kanalı etkinliğinin artırılması ve Türkiye’deki otomotiv sanayicilerine yönelik bir uygulama (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Gencay, İ. C. (1994). Termal turizm işletmelerinde yönetim organizasyon ve Afyon ili termal turizm işletmelerinin yönetim organizasyon sorunları. Yayınlanmamış (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Goaldner, R. G. (1995). Tourism. Newyork.
Heper, F. Ö. (2015). Kongre turizmi açısından İstanbul ili’nin uluslararası rekabetçilik analizi (Doktora tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Herdem, P. (2014). Rekabet avantajı sağlamada bir araç olarak kümelenme: Konya yazılım ve Ar-Ge firmaları üzerine bir alan araştırması (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
İslamoğlu, A. H. (2009). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (1. Baskı). İzmit: Beta Basım Yayın.
Kalaycı, Ş. (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (3. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
KTB, (2013). Kültür ve Turizm Bakanlığı Termal Turizm Master Planı 2007-2013. Ankara.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, (2007). Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı 2007 – 2013. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları – 3085, Ankara.
Kütüphane Ankara, (2021). Erişim adresi: http://kutuphane. ankaraka.org.tr/upload/dokumandosya/sagligin-ve-termalin-baskenti-ankara-2.pdf Erişim tarihi: 26.02.2021
Mevzuat Bilgi Sistemi, (2021). Kaplıcalar Yönetmeliği. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=8056&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 Erişim tarihi: 20/02/2021
Mevzuat Bilgi Sistemi, (2021). Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik. Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.20058948.pdf Erişim tarihi: 19.02.2021
Onuncu Kalkınma Planı, (2013). Onuncu kalkınma planı. Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130706M1-1-1.doc Erişim tarihi: 16.02.2021
Öz, Ö. (2002). Assessing Porter’s framework for national advantage, the case of Turkey. Journal of Business Research, 55(6), 509-515. https://doi.org/10.1016/S0148-2963(00)00167-3
Özbek, D., & Özbek, T. (2008). Jeotermal kaynakların sağlık ve termal turizme entegrasyonu. Jeoloji Mühendisleri Odası Haber Bülteni, 2008/2-3, Nisan-Eylül, 99-113.
Özer, N. (1991). Kaplıca hekimliğinin çağdaş gelişimi. Anatolia Turizm ve Çevre Dergisi, 2(3), 35–39.
Porter, M. E. (1990). The competitive advantage of nations (First Edition). New York: The Free Press.
Rulle, M. (2008). Der Gesundheitstourismus in Europa-Entwicklungstendenzen und Diversifikationsstrategien, 2. Auflage, München.
Sandıkçı, M. (2008). Termal turizm işletmelerinde sağlık beklentileri ve müşteri memnuniyeti (Doktora tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Sarıışık, M. (1994). Türkiye’de termal turizmi ve Sandıklı (Afyon) bölgesi örneği (Yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
Seyidoğlu, H. (2001). Ekonomi ve işletmecilik terimleri açıklamalı sözlük. Ankara: Güzem Yayınları No: 4.
T.C. Afyonkarahisar Valiliği, (2021). Afyonkarahisar ili termal turizm potansiyeli. Erişim adresi: http://www.afyonkarahisar.gov.tr/kurumlar/ afyonkarahisar.gov.tr/Dosyalar/termal.pdf Erişim tarihi: 26.02.2021
T.C. Kütahya Valiliği, (2017). Termal Turizmde Kütahya. Kütahya: Ekspres Matbaası.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (Fourth Edition). Allyn and Bacon, Inc. MA.
Tansu, Ö. (2003). Türkiye’nin rekabet gücünü artırmada teşvik politikaları (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Tontuş, Ö. (2015). Tüm yönleri ile sağlık turizmi. Ankara: Saturk Yayınları.
Tunç, A. & Saç, F. (1998). Genel turizm: Gelişimi-geleceği. Ankara: Detay Yayıncılık.
Türk Dil Kurumu, (2021). Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi: 10.01.2021
Tütüncü, Ö., & Ergüven, M. H. (2013). Termal ve SPA hizmetleri. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2904.
Uçar, T. F., Yıldız, C., & Salur, N. (2013). Termal ve SPA hizmetleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Ülker, İ. (1988). Türkiye`de Sağlık Turizmi ve Kaplıca Planlaması. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları No: 1006/129, Ankara.
Wheaton, B., Muthen, B., Alwin, D. F., & Summers, G. (1977). Assessing reliability and stability in panel models. Sociological Methodology, 8(1), 84-136.
Yalman, F. (2019). Sağlık yöneticilerinin girişimci kişilik özelliklerinin hastanelerin kurumsal performansı üzerindeki etkisi: İstanbul’da faaliyet gösteren özel hastanelere yönelik bir araştırma (Doktora tezi). Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
Yalova Termal, (2021). Tarihçemiz. Erişim adresi: http://www.yalovatermal.com/Tarihce Erişim tarihi: 19.02.202
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Fuat YALMAN, Serhan BALKANAL
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
