The Ebelik Bölümü Öğrencilerinin Küresel İklim Değişikliğine Yönelik Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.18067901%20Anahtar Kelimeler:
Küresel iklim değişikliği, farkındalık, ebelik öğrencileri, anne ve yenidoğan sağlığı.Özet
Amaç: Küresel iklim değişikliği; çevresel, ekonomik ve sağlık alanında geniş etkiler oluşturan önemli bir küresel sorundur. Özellikle gebeler ve yenidoğanlar bu etkiler karşısında daha savunmasızdır. Ebelik öğrencilerinin iklim değişikliğine yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesi, gelecekte sunacakları anne–bebek sağlığı hizmetlerinin niteliği açısından önem taşımaktadır. Bu çalışma, ebelik bölümü öğrencilerinin küresel iklim değişikliği farkındalık düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma, Türkiye’nin orta bölgesinde bir üniversitede öğrenim gören 213 ebelik öğrencisiyle Mayıs–Haziran 2025 tarihleri arasında yürütülmüştür. Veriler Kişisel Bilgi Formu ve Üniversite Öğrencilerinin Küresel İklim Değişikliği Farkındalık Ölçeği ile toplanmıştır. Analizlerde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t testi ve One Way ANOVA kullanılmıştır. Gerektiğinde Welch ve post-hoc testleri (Bonferroni, Tamhane’s T2) uygulanmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin genel farkındalık düzeyi orta düzeydedir (X̄=74,2±13,6). En yüksek farkındalık doğal ve beşerî çevre etkileri alt boyutunda görülmüştür. İklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerini bilen öğrencilerin farkındalık puan ortalaması (76,7±13,0), bu etkileri bilmeyen öğrencilerin farkındalık puan ortalamasına (66,8±14,6) kıyasla anlamlı derecede daha yüksektir (p<0,05). Bilimsel toplantılardan bilgi alanlarda farkındalık düzeyleri de anlamlı olarak daha yüksektir (p<0,05).
Sonuç: Ebelik öğrencilerinin iklim değişikliğine yönelik farkındalıklarının geliştirilmesi gerekmektedir. Müfredatta iklim–sağlık ilişkisine yönelik içeriklerin artırılması ve öğrencilerin bilimsel eğitim etkinliklerine katılımının desteklenmesi önerilmektedir.
Referanslar
Akkur, M., & Özdilek, R. (2025). Green midwifery care in climate change and newborn nutrition. Journal of Health Sciences Institute, 10(1), 71–78. https://doi.org/10.51754/cusbed.1587329
Aktaş Reyhan, F., Ertaş, E., & Boylu Gülek, İ. (2024). The opinions of midwives of the future on the effects of climate change on women’s health: A qualitative study. Türkiye Klinikleri Journal of Health Sciences, 9(3), 444–453. https://doi.org/10.5336/healthsci.2024-101905
Ataklı, G., & Kuran, H. (2022). İklim değişikliği farkındalık ölçeğinin geliştirilmesi. Biological Diversity and Conservation, 15(2), 150–161.
Bilgiç, B., & Demir, R. (2024). İklim değişikliğinin kadın üreme sağlığına olan etkilerine yönelik kadınlara verilen eğitimin bilgi durumuna ve iklim değişikliği farkındalığına etkisi. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(3), 242-256.
Çaparlar, C. Ö., & Dönmez, A. (2016). Bilimsel araştırma nedir, nasıl yapılır. Turk J Anaesthesiol Reanim, 44(4), 212-218. https://doi.org/10.5152/TJAR.2016.34711
Deniz, M., İnel, Y., & Sezer, A. (2021). Üniversite öğrencilerinin küresel iklim değişikliğine yönelik farkındalık ölçeği. International Journal of Geography and Geography Education, (43), 252-264. https://doi.org/10.32003/igge.818561
Ha, S. (2022). The changing climate and pregnancy health. Current Environmental Health Reports, 9, 263–275. https://doi.org/10.1007/s40572-022-00345-9
International Confederation of Midwives, (2024). Midwives: A vital climate solution. Erişim adresi: https://internationalmidwives.org/idm-theme-announcement/ Erişim tarihi: 19.11.2025
Işık, C., & Güneş, E. (2025). Ebelik öğrencilerinin iklim değişikliği farkındalık düzeylerinin iklim değişikliğine yönelik kaygılarına etkisi: Kesitsel araştırma. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 7(2), 74–80. https://doi.org/10.33308/2687248X.202572373
İlaslan, N., & Şahin Orak, N. (2024). Relationship between nursing students’ global climate change awareness, climate change anxiety and sustainability attitudes. BMC Nursing, 23, 573. https://doi.org/10.1186/s12912-024-02252-w
İncesu, O., & Altıner Yas, M. (2024). The relationship between nursing students’ environmental literacy and awareness of global climate change. Public Health Nursing, 41, 67–76. https://doi.org/10.1111/phn.13255
Kılıç, S & Yılmaz, S. (2025). İklim değişikliğinin anne fetal sağlık üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. Selçuk Sağlık Dergisi, 6(2), 300-319. https://doi.org/10.70813/ssd.1627186
Lykins, A. D., Bonich, M., Sundaraja, C., & Cosh, S. (2024). Climate change anxiety positively predicts antenatal distress in expectant female parents. Journal of Anxiety Disorders, 101, 102801. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2023.102801
Mercan, S., & Yıldız, S. (2021). Gebelikte aşırı sıcaklık maruziyetinin doğum sonuçlarına etkisi. Perinatoloji Dergisi, 29(1), 43–52.
NASA. (2020). Global climate change: Vital signs of the planet. NASA. Erişim adresi: https://climate.nasa.gov/ Erişim Tarihi: 25.02.2025
Nsengiyumva, R., Rose Mukarubayiza, M., Murekatete, C., & Meharry, P. (2020). Climate change associated with neonatal health risks: Rwandan nurses’ and midwives’ awareness and perceptions. Rwanda Journal of Medicine and Health Sciences, 3(2), 261–272. https://doi.org/10.4314/rjmhs.v3i2.15
Öztürk Dönmez, R., & Kurt, Ş. (2023). İklim değişikliğinin anne ve yenidoğan sağlığı üzerine etkisi [The effect of climate change on maternal and newborn health]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 16(1), 105–113. https://doi.org/10.46483/deuhfed.1008043
Roos, N., Kovats, S., Hajat, S., Filippi, V., Chersich, M., Luchters, S., ... & Wright, C. Y. (2021). Maternal and newborn health risks of climate change: A call for awareness and global action. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 100, 566–570. https://doi.org/10.1111/aogs.14124
Samuels, L., Nakstad, B., Roos, N., Bonell, A., Chersich, M., Havenith, G., et al. (2022). Physiological mechanisms of the impact of heat during pregnancy and the clinical implications: Review of the evidence from an expert group meeting. International Journal of Biometeorology, 66, 1505–1513. https://doi.org/10.1007/s00484-022-02301-6
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson.
Tümer, A. (2023). Hemşirelik öğrencilerinin iklim değişikliği farkındalık ve kaygı düzeyleri. Journal of Public Health Nursing, 12(3), 45–54.
United Nations, (2023). Goal 13: Take urgent action to combat climate change and its impacts. Erişim adresi: https://www.un.org/sustainabledevelopment /climate-change/ Erişim tarihi: 19.11.2025
Yüce Yörük, E. A., & Varer Akpınar, C. (2023). Bir üniversitedeki öğrencilerin küresel iklim değişikliğine yönelik farkındalıkları. Osmangazi Tıp Dergisi, 45(4), 471–479. https://doi.org/10.20515/otd.1278028
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Sümeyye AHİ, Dilber ERŞAN
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
