Sağlıkta Metaverse: Bibliyometrik Bir Analiz
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.13765160Anahtar Kelimeler:
Metaverse, sağlık, bibliyometrik analiz.Özet
Amaç: Son yıllarda teknolojide popüler halen gelen Metaverse diğer birçok alanda olduğu gibi sağlık alanında da kullanılmaktadır. Metaverse’ün öneminin artması sebebiyle sağlık alanında da birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, sağlıkta Metaverse konulu çalışmaların, bibliyometrik analiz yoluyla kapsamlı bir şekilde incelenmesidir.
Yöntem: Çalışmanın amacı doğrultusunda PUBMED veri tabanında bulunan 2021'den başlayarak 2024 haziran ayına kadar olan kitaplar ve belgelerde, klinik çalışmalarında, meta analiz yapılmış çalışmalarda, rastgele kontrollü denemelerde, genel bakış makalelerinde ve sistematik inceleme alanlarında olan makaleleri incelenmiştir. Arama sonucunda toplam 93 makale listelenmiş olup bunlardan 80 tanesine ulaşılmıştır. Bu makalelerden toplanan veriler bibliyometrik analiz yöntemi kullanılarak sınıflandırılmıştır. Sınıflandırılan konular arasında yayım yılları, kullanılan araştırma yöntemleri (nite-nicel oluşu), en çok kullanılan anahtar kelimeler, yazar sayıları, araştırma yapılan ülkeler ve en çok hangi alanda çalışmalar yapıldığı şeklindedir. Bulunan veriler ve oluşturulan tablolar Excel programında hazırlanmıştır.
Bulgular: Yapılan frekans analizleri sonucunda en çok 2023 yılında çalışma yapıldığı anlaşılmıştır. Psikoloji alanında daha çok araştırmalar yapılmış olduğu tespit edilmiştir. En çok üç kişilik gruplar halinde yapılan araştırmalar bulunmakla beraber en çok katkı sağlayan ülke Çin olmuştur. Araştırma yöntemlerinde de nitel araştırma en çok kullanılmış olup, anahtar kelimler arasında da ‘’Metaverse’’ kelimesi daha çok kullanılmıştır.
Sonuç: Bulgular ışığında Metaverse çalışmalarının giderek artacağı anlaşılmaktadır. Metaverse’ün dahili branşlarda daha fazla kullanım alanının olabileceği söylenebilir. Teknolojinin gelişim gösterdiği ülkelerde Metaverse alanında akademik çalışmaların daha fazla yapıldığı görülmektedir. Bu durumda ülkelerin gelişim yönüne bağlı olarak akademik çalışmalarda ilerlemektedir.
Referanslar
Başol, Ş., Dömbekci, H. A., & Öztürk, Y. E. (2023). Metaverse evreninde sağlık hizmetleri. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (19), 275-289. https://doi.org/10.38079/igusabder.1139384
Bızel, G. (2023). A bibliometric analysis: Metaverse in education concept. Journal of Metaverse, 3(2), 133-143. https://doi.org/10.57019/jmv.1310768
Calabrò, R. S., Cerasa, A., Ciancarelli, I., Pignolo, L., Tonin, P., Iosa, M., & Morone, G. (2022). The arrival of the metaverse in neurorehabilitation: fact, fake or vision? Biomedicines, 10(10), 2602. https://doi.org/10.3390/biomedicines10102602
Catarinucci, L., De Donno, D., Mainetti, L., Palano, L., Patrono, L., Stefanizzi, M. L., & Tarricone, L. (2015). An IoT-aware architecture for smart healthcare systems. IEEE Internet of Things Journal, 2(6), 515-526. https://doi.org/10.1109/JIOT.2015.2417684
Cipresso, P., Giglioli, I. A. C., Raya, M. A., & Riva, G. (2018). The past, present, and future of virtual and augmented reality research: A network and cluster analysis of the literature. Frontiers in psychology, 9, 309500. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.02086
Çelik, R. (2022). Metaverse nedir? Kavramsal değerlendirme ve genel bakış. Balkan & Near Eastern Journal of Social Sciences (BNEJSS), 8(1), 67-74.
De Benedictis, A., Mazzocca, N., Somma, A., & Strigaro, C. (2022). Digital twins in healthcare: An architectural proposal and its application in a social distancing case study. IEEE Journal of Biomedical and Health Informatics, 27(10), 5143-5154. https://doi.org/10.1109/JBHI.2022.3205506
Dhingra, S. (2024). Metaverse adoption: A systematic literature review and roadmap for future research. Global Knowledge, Memory and Communication. https://doi.org/10.1108/GKMC-08-2023-0287
Filiz, M., & Güngör, S. (2023). Sağlık hizmetlerinde metaverse uygulamalarına yönelik nitel bir araştırma. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 15(29), 365-386. https://doi.org/10.38155/ksbd.1145962
Fonseca, A., & Osma, J. (2021). Using information and communication technologies (ICT) for mental health prevention and treatment. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(2), 461. https://doi.org/10.3390/ijerph18020461
Garavand, A., & Aslani, N. (2022). Metaverse phenomenon and its impact on health: A scoping review. Informatics in Medicine Unlocked, 32, 101029. https://doi.org/10.1016/j.imu.2022.101029
Gruson, D., Greaves, R., Dabla, P., Bernardini, S., Gouget, B., & Öz, T. K. (2023). A new door to a different world: Opportunities from the metaverse and the raise of meta-medical laboratories. Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (CCLM), 61(9), 1567-1571. https://doi.org/10.1515/cclm-2023-0108
Gupta, O. J., Yadav, S., Srivastava, M. K., Darda, P., & Mishra, V. (2023). Understanding the intention to use metaverse in healthcare utilizing a mix method approach. International Journal of Healthcare Management, 17(2), 318-329. https://doi.org/10.1080/20479700.2023.2183579
Kamel Boulos, M. N., & Zhang, P. (2021). Digital twins: From personalised medicine to precision public health. Journal of Personalized Medicine, 11(8), 745. https://doi.org/10.3390/jpm11080745
Lee, C. W. (2022). Application of metaverse service to healthcare industry: A strategic perspective. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(20), 13038. https://doi.org/10.3390/ijerph192013038
Lee, L. H., Braud, T., Zhou, P., Wang, L., Xu, D., Lin, Z., ... & Hui, P. (2021). All one needs to know about metaverse: A complete survey on technological singularity, virtual ecosystem, and research agenda. Published in arXiv.org, 14(8), 1-66.
Nobelyum, (2023). Sağlık alanında metaverse etkilerinin farkında mısınız? Erişim adresi: https://l24.im/AUGKer6 Erişim tarihi: 17.02.2023
Owusu-Antwi, K., & Amenuvor, F. E. (2023). Understanding the Metaverse: A review of virtual worlds and augmented reality environments. Current Journal of Applied Science and Technology, 42(23), 42-48. https://doi.org/10.9734/cjast/2023/v42i234172
Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
Parisi, A., Bellinzona, F., Di Lernia, D., Repetto, C., De Gaspari, S., Brizzi, G., ... & Tuena, C. (2022). Efficacy of multisensory technology in post-stroke cognitive rehabilitation: A systematic review. Journal of Clinical Medicine, 11(21), 6324. https://doi.org/10.3390/jcm11216324
Pellegrino, A., Stasi, A., & Wang, R. (2023). Exploring the intersection of sustainable consumption and the Metaverse: A review of current literature and future research directions. Heliyon, 9(9), e19190. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e19190
Sadoughi, F., Behmanesh, A., & Sayfouri, N. (2020). Internet of things in medicine: A systematic mapping study. Journal of biomedical informatics, 103, 103383. https://doi.org/10.1016/j.jbi.2020.103383
Sebastian, S. R., & Babu, B. P. (2022). Impact of metaverse in health care: A study from the care giver’s perspective. International Journal of Community Medicine and Public Health, 9(12), 4613-4616. https://dx.doi.org/10.18203/2394-6040.ijcmph20223221
Seymour, N. E. (2008). VR to OR: A review of the evidence that virtual reality simulation improves operating room performance. World journal of surgery, 32, 182-188. https://doi.org/10.1007/s00268-007-9307-9
Söyler, S., & Averbek, G. S. (2022). Sağlık teknolojileri ve metaverse: Potansiyel Uygulama alanları ve mevcut engeller. International Anatolia Academic Online Journal Health Sciences, 8(2), 138-166.
Stephenson, N. (1994). Snow crash. Penguin UK.
Vasiliu-Feltes, I., Mylrea, M., Zhang, C. Y., Wood, T. C., & Thornley, B. (2023). Impact of blockchain-digital twin technology on precision health, pharmaceutical industry, and life sciences: Conference proceedings, Conv2X 2023 report. Blockchain in Healthcare Today, 6(2), 1-4. https://doi.org/10.30953/bhty.v6.281
Wang, G., Badal, A., Jia, X., Maltz, J. S., Mueller, K., Myers, K. J., ... & Zeng, R. (2022). Development of metaverse for intelligent healthcare. Nature Machine Intelligence, 4(11), 922-929. https://doi.org/10.1038/s42256-022-00549-6
Wu, P., Chen, D., & Zhang, R. (2024). Topic prevalence and trends of Metaverse in healthcare: A bibliometric analysis. Data Science and Management, 7(2), 129-143. https://doi.org/10.1016/j.dsm.2023.12.003
Wu, T. C., & Ho, C. T. B. (2023). A scoping review of metaverse in emergency medicine. Australasian emergency care, 26(1), 75-83.
Yurttaş, A., & Kabak, T. (2023). Metaverse ve hemşirelik eğitimi. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(3), 442-451.
Zhou, H., Gao, J. Y., & Chen, Y. (2022). The paradigm and future value of the metaverse for the intervention of cognitive decline. Frontiers in public health, 10, 1016680. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.1016680
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Melike PAMUK
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
