Sağlık Sektöründe Kadın Girişimciliği: Sistematik Literatür Taraması
Anahtar Kelimeler:
Sağlıkta kadın girişimciliği, girişimcilik, sağlık, kadın.Özet
Amaç: Bu çalışmanın temel amacı sağlık sektöründe kadınların girişimciliği ile ilgili yazılmış olan makaleleri sistematik literatür taraması yoluyla incelemektir. Çalışmanın alt amacı olarak girişimcilik faaliyetlerinde kadınların önündeki engellerin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: PubMed ve DergiPark veri tabanlarında “Sağlıkta kadın girişimciliği” ve "Girişimcilik" kelimeleri ile arama yapılmıştır. Ulaşılan 18 makale sistematik literatür taraması yapılarak incelenmiştir.
Bulgular: Sağlıkta kadın girişimciliği ile ilgili en çok “Girişimcilik Eğilimi” ve “Girişimciliği Etkileyen Faktörler” konularında makaleler yazıldığı görülmektedir. Girişimcilik eğitimi almak girişimciyi motive eden faktörlerin başında gelmektedir. Makalelerde girişimci olmak isteyen fakat girişimcilik eğitimi almamış olanların özellikle bu tür eğitimleri talep ettikleri görülmüştür. Sağlık alanında çalışan ve okuyan kişiler için tam zamanlı çalışma girişimciliğin önündeki en önemli faktörlerden biri olarak görülmektedir. Makalelerde finansal güvensizliğin girişimci kadınların risk almalarını engellediği görülmüştür buna bağlı olarak da risk almamak için devlet kadrolarına yönelen kişilerin olduğu görülmüştür.
Sonuç: Sağlık sektöründe çalışanların çoğu kadın olmasına rağmen sağlıkta kadın girişimciliği konusunda yeterli sayıda çalışma yapılmadığı söylenebilir. Elde edilen bulgulara göre sağlık kurumlarında ve üniversitelerde girişimcilikle ilgili eğitimlerin yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır. Sadece alanda kadın çalışanlar üzerine yapılan çalışmalar daha detaylı bilgi sağlayabilir.
Referanslar
Akan, B. B. (2022). İç girişimcilikte yönetim ve organizasyon teşvikinin iş performansına etkisi: sağlık sektöründe bir uygulama. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 61-67.
Akan, V. (2003). Birey ve toplum. İ. Sezal (Ed.), Sosyolojiye giriş içinde (s. 79-104). Ankara: Martı Kitap ve Yayınevi.
Akyurt, N., (2018). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin belirlenmesi: Sağlık örneği. Medical Sciences, 13(2), 43-57. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2018.13.2.1B0050
Arslan, İ. K., & Toksoy, M. D., (2017). Türkiye’de kadınları girişimciliğe yönelten faktörler karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Girişimcilik Dergisi, 1(1), 123-148.
Arslanoğlu, A. (2019). Etkili iletişimin hasta güvenliği kültürü üzerine etkisi ve iç girişimciliğin aracı rolü: Bir özel hastane uygulaması. İnsan ve İnsan, 6(21), 431-451. https://doi.org/10.29224/insanveinsan.537757
Aşık, N. A. (2010). Çalışanların iş doyumunu etkileyen bireysel ve örgütsel faktörler ile sonuçlarına ilişkin kavramsal bir değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 467(6), 31-51.
Atik, H., & Dura. C. (2002). Bilgi toplumu bilgi ekonomisi ve Türkiye. Literatür Yayınları.
Baltacı, N. & Ünaldı Baydın, N. (2023). Girişimcilik, merak ve keşfetme özelliklerinin incelenmesi. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 11(2), 1440-1454. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1164998
Bedük, A. (2005). Türkiye’de çalışan kadın ve kadın girişimciliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(12), 106-117.
Mardin, N. B. (2000). Sağlık sektöründe kadın. T.C Başbakanlık KSSGM Yayını. Erişim adresi: https://huksam.hacettepe.edu.tr/Turkce/SayfaDosya/saglik_ sektorunde_kadin.pdf Erişim tarihi: 07.07.2024
Bircan, İ. (1998). Türkiye’de işgücü piyasasında kadın ve kadın girişimciliği. 20. Yüzyılın Sonunda Kadınlar ve Gelecek Konferansı, Yayın no: 285, Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
Bulut, Ş., & Akçacı, T. (2017). Sektörler arası kadın istihdamı ve cinsiyet ayrımcılığı üzerine bir araştırma: Kilis ili örneği. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 224-249.
Büyüknalbant, T. (2009). İktisadi açıdan kadın işgücü istihdamı ve sorunları: Kayseri örneği (Yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
Callahan, J. L. (2014). Writing literature reviews: A reprise and update. Human Resource Development Review, 13(3), 271–275. https://doi.org/10.1177/1534484314536705
Cardella, G. M., Hernández-Sánchez, B. R. & Sánchez-García, J. C. (2020). Women entrepreneurship: A systematic review to outline the boundaries of scientific literature. Front. Psychol. 11(1557). https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.01557
Cici, E. N. (2013). Kadınların girişimcilik yolunda karşılaştıkları sorunların öz girişimcilik yetenekleri üzerine etkisi: Konya ilinde bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Çalışır, G., & Kılıçaslan, E. Ç. (2017). Toplumsal cinsiyet bağlamında kadın girişimcilik: TEB KOBİ TV. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 2(1), 124-140.
Çatı, K. (2021). Girişimcilik ve inovasyon yönetimi. Nobel Akademik Yayıncılık.
Çelebi, N., & Sallan, S. (1997). Turizm sektöründeki küçük işyeri örgütlerinde kadın girişimciler. TC. Başbakanlık Kadın Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü. Ankara. Erişim adresi: https://l24.im/qDohc Erişim tarihi:
Çelik, C., & Özdevecioğlu, M. (2001). Kadın girişimcilerin demografik özellikleri ve karşılaştıkları sorunlara ilişkin Nevşehir ilinde bir araştırma. 1. Orta Anadolu Kongresi, Nevşehir.
Çitçi, U. S., & Sağır, P. M. (2017). Potansiyel erkek girişimcilerin perspektifinden kadın girişimciliği. Journal for Women's Studies, 18(1), 41-62.
Dhillon, P. K. (1993). Women entrepreneurs: Problems ve prospects. New Delhi: Blaze Publishersand ve Distributors.
Djankov, S., La Porta, R., Lopez-De-Sılanez, F., & Shleıfer, A. (2002). The regulation of entry. The Quarterly Journal of Economics, 117(1), 1-37.
Dünya Sağlık Örgütü, (WHO)-Home/Activities/Value Gender And Equity İn The Global Health Workforce.
Ecevit, Y. (1993). Kadın girişimciliğinin yaygınlaşmasına yönelik bir model önerisi: Kadın girişimciliğine özendirme ve destekleme paneli bildiriler. Devlet Bakanlığı Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı: Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Eğitim Semineri, 30-35.
Elefant, S. R. (2017). Comparative analysis of healthcare innovation in İsrael, İreland, and Switzerland: Asistematic literatüre review (Order No. 10640064). Central Michigan University. Retrieved from: https://www.proquest.com /openview/9b543c0c5906efd0cd0562e96dc5c184/1.pdf?pq-origsite=gscholar&cbl=18750&diss=y Retrieved date: 05.06.2024
Erbir, M., & Yılmaz, A. (2019). Sağlık sektörü çalışanlarının iç girişimcilik düzeyleri. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5(2), 110–130.
Erdoğan, E. (2019). Esnek üretim sistemi ve emeğin feminizasyonu: Mersin konfeksiyon işçileri örneği (Doktora tezi). Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
Fernando, J. L. (1997). Nongovernmental organizations, micro-credit, and empowerment of women. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 554, 150-177. https://doi.org/10.1177/0002716297554001010
Giuliano, K. K., Sup IV, F. C., Benjamin, E., & Krishnamurty, S. (2022). Innovate: Preparing nurses to be health care innovation leaders. Nursing administration quarterly, 46(3), 255-265. https://doi.org/10.1097/NAQ.0000000000000529
Goffe, R., & Scase, R. (1992). Kadınlar iş başında. Ankara: Eti Kitapevi
Göker, A. Z. (2019). Girişimcilik teorisi ve kurumsal girişimcilik kavramı: Kurumsal girişimcilik ve iş tatmini ilişkisinde örgüt yapısının rolü (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Göktekin, Z., Aslan, R., & Yıldız, E. (2022). Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin girişimcilik düzeylerinin ve bu düzeyleri etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 379-392. https://doi.org/10.31592/aeusbed.907637
Göküş, M., Özdemiray, S. M., & Göksel, S. Z. (2013). Bölgesel kalkınmada kadın girişimciliğinin önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 87-97.
Gül, İ., Yeşiltaş, A., & Yılmaz, V. (2022). Bireysel yenilikçiliğin girişimcilik potansiyeli üzerindeki etkisi: Sağlık yönetimi bölümü öğrencileri örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 25(4), 775-796.
Gürel, E. B. B. (2012). İç girişimcilik: Bir literatür taraması. Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 3(6), 56-75.
Gürhan, A. G. N. (2010). Toplumsal cinsiyet ve din. Şarkiyat, (4), 58-80.
Hancı, A. (2004). Girişimcilikte cinsiyet faktörü ve kadın girişimciler üzerine bir araştırma, (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
Hastaoğlu F. (2022). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin girişimcilik özelliklerinin belirlenmesi. Karya Journal of Health Science, 3(3), 199-203. https://doi.org/10.52831/kjhs.1141959
Karaca, P. P., Aksu, S., & Koyucu, R. G. (2022). Ebelerin duygusal zekâ düzeyi girişimciliğini etkiler mi? Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 309-316. https://doi.org/10.53424/balikesirsbd.941154
Karadal, H., & Kaygın, E. (2013). Kadın girişimciliği. İstanbul: Beta Yayıncılık.
Kemer, A. S., & Altuntaş, S. (2017). Bireysel yenilikçilik ölçeğinin hemşireliğe uyarlanması: Türkçe geçerlik-güvenirlik çalışması. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14(1), 52-61.
Konyalıgil, E. (2016). Sağlık sektörü ve kadın çalışanlar. Erişim Adresi: https://indigodergisi.com/2016/09/saglik-sektoru-ve-kadin-calisanlar/?form=MG0AV3 Erişim Tarihi: 28.05.2024
Kutaniş, R. Ö., & A. Hancı. (2004). Kadın girişimcilerin özgürlük algılamaları. 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, Osman Gazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Eskişehir: Osmangazi, 457-458.
Küçükali, A. (2014). Sosyo-ekonomik ve kültürel yapının kadınların çalışma hayatı üzerine etkileri: Erzurum örneği. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, I, 1-19.
Küresel Sağlıkta Kadının Durumu ve Liderlik, Mart 2023.
Makombe, I. A. M. (2006). Women entrepreneurship development and empowerment in Tanzania: The Case of SIDO-UNIDO-supported women microentrepreneurs in the food processing sector (Doctor of literature and philosophy). Development Studies at the University of South Africa.
Merih, Y. D. (2021). Bir kamu hastanesinde kadın sağlığı hemşirelerinin inovasyon çalışmaları ve inovatif ürün örnekleri; Gözlemsel bir çalışma. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 13(1), 52-68. https://doi.org/10.5336/nurses.2020-75919.
Merriam-WebsterSözlüğü, (2024). Erişim adresi: www.merriam-webster.com Erişim tarihi:12.04.2024
Molderings, N., Kirkegaard, A., Williams, L. T., & Mitchell, L. J. (2024). Encouraging entrepreneurship in dietetics: A qualitative exploration of the experiences of new graduate dietitians participating in an entrepreneurship mentoring circle. Nutrition ve Dietetics, 1, 1-10. https://doi.org/10.1111/1747-0080.12878
Moyer, C., Abedini, N., Youngblood, J., Talib, Z., Jayaraman, T., Manzoor, M., Larson, H., Garcia, …. & Barry, M. (2018). Advancing women leaders in global health: Getting to solutions. Annals of Global Health, 84(4), 743-752. https://doi.org/10.29024/aogh.2384
Orhan, B., & Yücel, Ö. R. (2017). Türkiye’de sağlık hizmetleri sunumuna cinsiyet açısından bakış. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 1, 53-59. https://doi.org/10.26695/Mukatcad.2017.5
Ostry, M. J. D., Alvarez, J., Espinoza, M. R. A., & Papageorgiou, M. C. (2018). Economic gains from gender inclusion: New mechanisms, new evidence. International Monetary Fund., Washington, DC.
Ömür, M. A., & Seçgin, Y. (2024). Girişimcilik niyeti, işsizlik kaygısı ve umutsuzluk ilişkisi: Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu son sınıf öğrencileri örneği. Yönetim ve Ekonomi, 31(1), 135-158. https://doi.org/10.18657/yonveek.1430508
Parlaktuna, İ. (2010). Türkiye’de cinsiyete dayalı mesleki ayrımcılığın analizi. Ege Akademik Bakış, 10(4), 1217-1230.
Pegley, R. (2022). The businesses that experienced a boom during the pandemic. The Ceo Magazine. Retrieved from: https://www.theceomagazine.com/business/innovation-technology/business-boom-pandemic/ Retrieved date: 12.06.2024
Sharma, P., & Chrisman, J. J. (1999). Toward a reconciliation of the definitional issues in the field of corporate entrepreneurship. Entrepreneurship theory and practice, 23(3), 11-28.
Snyder, H. (2019). Literature review as a research methodology: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 104, 333-339. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.07.039
Soysal. A, (2010). Türkiye’de kadın girişimciler: Engeller ve fırsatlar bağlamında bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(1), 83-114.
Söyler, S., & Çavmak, D. (2018). Sağlık alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin değerlendirilmesi: Bir alan araştırması. International Anatolia Academic Online Journal Health Sciences, 4(1), 8-26.
Tekin, Ş. P., & Bekar, P. (2023). Gelişmekte olan sağlık sektöründe hemşirelik girişimciliği: Sistematik derleme. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 603-628.
Torraco, R. J. (2005). Bütünleştirici literatür incelemeleri yazmak: Yönergeler ve örnekler. İnsan Kaynakları Geliştirme İncelemesi, 4(3), 356-367.
Trotte, L. A. C., Santos, J. L. G., Sarat, C. F. N., Mesquita, M. G. R., Stipp, M. A. C., Souza, P., Duarte, Q. G. M., Gobato, B. C., & Lima, C. F. M. (2021). Entrepreneurial tendency of nursing. Revista-Latino Americana de Enfermogem, 29, e3402. https://doi.org/10.1590/1518-8345.4397.3402
Türk Dil Kurumu, (TDK). Erişim adresi: www.tdk.gov.tr Erişim Tarihi: 28.04.2024
Türkiye İstatistik Kurumu, (TÜİK). Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/ Erişim Tarihi: 28.04.2024
TÜSİAD, (2002). Türkiye’de girişimcilik. İstanbul, Yayın No: 12/340. Erişim adresi: https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/1880-turkiyede-girisimcilik Erişim tarihi:28.04.2024
TÜSİAD, (2024, Mart). Kurumlarda girişimcilik ile değer yaratmak kurumlarda girişimcilik yönetimi ve yöntemleri. Erişim adresi: https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/11520-kurumlarda-girisimcilik-ile-deger-yaratmak Erişim tarihi: 28.04.2024
Urhan, B., & Etiler, N. (2011). Sağlık sektöründe kadın emeğinin toplumsal cinsiyet açısından analizi. Çalışma ve Toplum, 2(29), 191-216.
World Economic Forum, (2023). Global gender gap report 2023. Retrieved from: https://www.weforum.org/publications/global-gender-gap-report-2023/ Erişim Tarihi:27.05.2024
World Health Organization and International Labour Organization, (2022).
Yalçıntaş, M. (2010). Çağımızda girişimcilik. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 95-98.
Yanıkkerem, E., & Selçuk, A. K. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin girişimcilik eğilimi ve sosyal medya bağımlılığını etkileyen faktörler. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 15-30.
Yardan, E. D. (2021). Sağlık sektöründe girişimcilik ve yenilikçilik. Ankara: Nobel Yayınevi.
Yetim, N. (2002). Sosyal sermaye olarak kadın girişimciler: Mersin örneği. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(1), 79-92.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Nagihan ÇELİK
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.